ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ МАДАНИЯТ ВА СПОРТ ИШЛАРИ ВАЗИРЛИГИ

 

 

ВАЛЕОЛОГИЯ АСОСЛАРИ

 

 

ТОШКЕНТ – 2005

 

 

 

Муаллифлар:

Кошбахтиев И.А. – педагогика фанлари доктори, профессор,

Керимов Ф.А. – педагогика фанлари доктори, профессор,

Ахматов М.С. – биология фанлари номзоди, доцент.

 

Тақризчилар:

Усмонхўжаев Т.С. – педагогика фанлари доктори, профессор,

Ливицкий А.Н. – педагогика фанлари номзоди, профессор.

 

 

 

КИРИШ

 

1-боб. Валеология- саломатлик ва соғлом ҳаёт тарзи ҳақидаги таълимот

1.1.Валеологиянинг асосий тушунчалари

1.2.Валеологиянинг предмети

1.3.Валеологиянинг бошқа фанлар билан алоқаси

1.4.Валеологиянинг вазифалари.

1.5.Валеологиянинг тадқиқот услублари

1.6.Саломатлик ва соғлом турмуш тарзи

1.7.Жисмоний тарбия ва саломатлик.

 

2-боб. Валеология курсининг тузилиши

2.1. Ижтимоий профилактика Ўзбекистон Республикаси аҳолиси саломатлигининг омили сифатида.

2.2. Индивидуал профилактика-шахс саломатлигининг асосидир

2.3. Талабалар валеологиянинг концепцияси

2.4. Валеология курсининг тузилиши

 

3-боб. Валеологияни ўқитиш тизими

3.1. Валеология дарсларининг турлари

3.2. Соғломлаштирувчи жисмоний тарбиянинг рационал усуллари

3.3. Соғломлаштирувчи жисмоний тарбиянинг самарали воситалари

3.4. Соғломлаштирувчи жисмоний тарбиянинг ноанъанавий воситалари

3.5. Бўш вақтдан унумли фойдаланишга ўргатиш

 

4-боб. Талабаларга валеологиядан таълим беришнинг фаол услублари

4.1. Талабаларнинг жисмоний ривожланишини бошқариш

4.2. Талабаларнинг ҳар томонлама тайёргарлигини комплекс баҳолаш

4.3. Жисмоний ривожланиш жараёнини педагогик назорат этиш

4.4. Жисмоний ривожланишнинг самарали услублари

4.5. Жисмоний ривожланиш воситаларининг педагогик асослари

4.6. Умумий жисмоний тайёргарлик саломатликни мустаҳкамлашнинг асосий воситаси сифатида

 

5-боб. Педагогик назорат- талабаларга валеологиядан таълим бериш жараёнини бошқариш асосидир

5.1. Жисмоний машқлар билан мунтазам шуғулланишга бўлган эҳтиёжни фаоллаштириш

5.2. Саломатликни аниқлашнинг рейтинг тизими

5.3. Саломатликни яхшилашда ўз-ўзини баҳолаш ва ўз-ўзини назорат қилишнинг самарали усуллари

5.4. Жисмоний камолот ва гавда тузилишини баҳолаш мезонлари

5.5. Жисмоний тайёргарликни баҳолаш мезонлари

5.6. Жисмоний ҳолатни баҳолаш

5.7. Талабаларни соғломлаштириш педагогик назоратининг рейтинг тизими

5.8. Валеологиядан синов ва имтиҳонларни қабул қилиш қоидалари

 

6-боб. Валеологиядан таълим бериш жараёнида тарбия

6.1. Ўқитувчи шахси талабани тарбия қилиш омили сифатида

6.2. Ўқитувчи-мураббий шахси талабани тарбия қилиш омили сифатида

6.3. Шахсни тарбия қилиш жараёнида индивидуал ёндашув

6.4. Ўз-ўзини назорат қилиш тарбиянинг самарали усули сифатида

 

7-боб. Саломатликнинг психологик асослари

7.1. Психодиагностика- соғломлаштириш жараёнини индивидуализациялаш асосидир

7.2. Бош асаб фаолиятининг индивидуал хусусиятлари

7.3. Темперамент ва асаб тизимининг хоссалари

7.4. Спортда шахснинг шаклланиш психологияси

7.5. Саломатликнинг психологик масалалари

7.6. Ўқувчи ёшлар асаб тизимининг типологик хусусиятларини тадқиқ этиш

7.7. Ўқувчи ёшларнинг эмоционал зўриқишини тадқиқ этиш

 

8-боб. Ҳаракат фаоллиги ва саломатлик

8.1. Спортда машқлар юкламаси характеристикаси

8.2. Жисмоний машқларнинг энергетик қиймати

8.3. Жисмоний юкламаларни дозалаш

8.4. Талабаларни жисмоний тарбия қилишда юкламаларни меъёрлаш

8.5. Қуруқ иссиқ иқлим шароитида жисмоний машқлар билан шуғулланишнинг ўзига хос хусусиятлари

 

9-боб. Саломатликни яхшилаш бўйича машғулотларни рационал ташкил этиш ва унинг илмий асосланган воситалари

9.1. Жисмоний ривожланиш кўрсаткичларининг ўзаро алоқаси хусусиятлари ва уларни яхшилаш воситалари

9.2. Шахснинг типологик хоссалари ва ҳаракатланиш сифатларининг ўзаро алоқаси хусусиятлари

9.3. Талабаларнинг қон айланиш хусусиятлари ва юрак-қон тизими фаолиятини яхшилаш воситалари

9.4. Ҳаракатланиши сифатларининг ўзаро алоқаси хусусиятлари

 

10-боб. Овқатланиш ва саломатлик

10.1. Овқатланиш ва инсоннинг ҳаётий фаолияти

10.2. Тананинг ортиқча вазнида овқатланиш

10.3. Овқатланиш ва касалликлар

10.4. Рационал овқатланиш

 

11-боб. Талабаларга валеологиядан таълим беришда ахборот таъминоти

11.1. Инсон саломатлиги бўйича маълумотлар ҳақида телеметрик компьютер комплекси тизими

11.2. Юрак ритми мониторлари

11.3. Интерфейслар ва дастурий таъминот

11.4. Инсон танасидаги ёғларни таҳлил қилувчи тарозилар

 

12-боб. Ўқувчи ва талаба ёшлар мусобақалари саломатликни мустаҳкамлашнинг самарали воситаси сифатида

12.1. Мусобақалар мунтазам жисмоний машғулотларга жалб этиш воситаси сифатида

12.2. Ўқувчи ёшларнинг «Умид ниҳоллари», «Баркамол авлод», талабаларнинг «Универсиада» мусобақалари

 

 

13-боб. Орттирилган иммун танқислик синдроми

13.1. ОИТС билан зарарланиш йўллари

13.2. Инсон иммун танқислик вируси

13.3. ОИТС диагностикаси

13.4. ОИТС га ҳамроҳ касалликлар

13.5. Даволаниш

 

14-боб. Саломатлик кушандалари (чекиш, ичкиликбозлик, гиёҳвандлик)

14.1. Наркотик модда нима?

14.2. Гиёҳвандлар ўлимининг сабаблари

 

Адабиёт.