Oliy o'quv yurti ishlab chiqarish, akademiya
institutlari bilan birgalikda mujassam
ittifok tuzish kerak. Buning uchun o'quv ilmiy-ishlab chiqarish
komplekslari, korxonalarda kafedra filiallarini tashkil etish, tajriba
bazalarini hozirgi zamon asbob-uskunalari bilan jihozlash talabalarning ishlab
chiqarish va diplom oldi amaliyotlarini hayotga, ishlab chiqarish sharoitlariga
muvofiqlashtirish, har bir yosh mutaxassis oldiga mustaqil vazifani xal etishni
qo'yish va uning shaxsiy javobgarligini oshirish kerak.
Bu soxada ham
qator siljishlar bor, lekin bu
faqat ishning boshlanishidir, xolos, chunki xatto hozirgi zamon
texnologik uskunalarga ega bo'lgan korxonalar ham rakobatlasha oladigan
maxsulotlar ishlab chiqarish qurbiga ega emas. Chunki bunday korxonalar
rakobatlasha oladigan maxsulotni ishlab chiqarish masalasi yo'l-yo'riqlari,
usullari kompleksi, qisqacha qilib aytganda, shunday maxsulot ishlab chiqarish
sistemasini egallamaganlar. Marketing sistemasi ishlab chiqilmagan. Bu nima degani?
Marketing -talab, bozor ahvolni qaysi maxsulotni ishlab chiqarish kerakligi
nuktai nazardan o'rganish sistemasidir. Texnika tomonidan taraqqiy etgan chet
el mamlakatlarida 40 - 50 yildirki marketing texnologiyasi o'rgatilib
kelinmoqda.
Sobiq sovet mamlakatida esa jamiyatshunoslar -
marketingni -chirishning eng so'nggi bosqichidagi madadkor- sifatida ta'riflab
kelishgan edi. Endi esa bunday ta'rif ustidan
faqat kulish mumkin, xolos. Chunki marketingni o'rganmaslik chirishga
asos solishi mumkinligini hayotning
o'zi tasdiqlab berayapti. Albatta, ushbu soxani rivojlantirish uchun
o'quv dasturlari, qo'llanmalar, metodik kurslarni ishlab chiqish va tashkil
etish amalga oshirib kelinmoqda.
Hozirgi kunda istiqbolli rejalar kompleks dasturlarini umumiy xayolot tarzida emas,
xayotga yaqinlashtirilgan xolda, jonli qilib ishlab chiqish masalasi tobora
jiddiyroq ko'tarilmoqda.
Ishlab chiqarishni kompleks mexanizatsiyalash va
avtomatlashtirish perspektiv dasturini ishlab chiqishda yuqorida zikr etilgan
muammolarni qanchalik tez va soz xal etsak,ishimiz shunchalik unumli va chet el
texnologiyasi, texnikasi, ishlab chiqarish usullariga bo'lgan qaramligimiz
shunchalik kamayadi.
Bu ishda xodimlarni, ishpab chiqarish
mutaxassislarini, yordamchi ishchilarni qiziqtira oladigan, rag'batlantira
oladigan iqtisodiy richaglarni o'ylab topishimiz, ishga tushirishimiz kerak.
Hayotiy iqtisodiy richagsiz muvaffaqiyatga erishish mushkul.
Statistik ma'lumotlarga ko'ra maxsulotning faqat 18 foiz yangi namunalarigina yil
davomida yaratiladi. 37 foiz namunalari tayyorlashga ikki yil ketadi. 24 foizi
esa 4 yil va undan ortiq muddatda tayyorlangan. Eng qizig'i shundaki,
maxsulotning yangi namunalari seriyali ishlab chiqarilguncha ma'naviy eskirib
qolayapti.
Bulardan tashqari, chet eldan olinayotgan mashina
uskunalar to'liq kompleks talabga javob
bermaydi, boshqaruv dasturlari, sun'iy
qismlar tayyorlashga va bu uskunadan samarasiz foydalanish xollari ham sodir bo'lmoqda.
Xo'jalik yuritishning yangi usullari, o'z- o'zini pul bilan ta'minlash, albatta,
korxona kollektivini o'z burchiga -
ishga boshqa nuqtai nazardan, ya'ni ishlab chiqarishni rivojlantirish,
mexanizatsiyalash va avtomatlashtirish ishlariga bir tomonlama emas kompleks
tarzda qarashni talab etadi.